Wanneer een stel hulp zoekt bij relatieproblemen, dan zeggen ze meestal: we gaan in relatietherapie. Relatietherapie is dan niet bedoeld als heel specifieke methode, maar als naam voor iedere vorm van hulp bij relatieproblemen, of dat nu relatiecoaching of relatietherapie is. Maar wat is dan het verschil tussen relatietherapie en relatiecoaching eigenlijk?
De relatietherapeut
Een therapeut is letterlijk een behandelaar. Je gaat er naartoe als je iets mankeert. Heb je last van je been dan ga je naar de fysiotherapeut. Heb je RSI dan ga je naar een ergotherapeut. Zo ga je dus ook naar een relatietherapeut als er iets aan je relatie mankeert. Maar is dat eigenlijk altijd wel zo? Een liefdesrelatie is een team in zijn meest elementaire vorm. En een goed team zijn, dat is hard werken. Periodes dat het niet lukt horen bij het leven van íeder team. Bij grotere teams in bedrijven, zorg of onderwijs, maar ook bij gezinnen en stellen.
De relatiecoach
Vergelijk de situatie met een voetbalteam. Als het team niet in vorm is, spelers elkaar tegenwerken, ego’s elkaar in de weg zitten of moedeloosheid toeslaat, dan kijkt iedereen naar de coach. Want een goed team is er niet zomaar. Dat vereist afstemming, op elkaar ingespeeld raken, eigen ambities opzij zetten, opofferingsgezindheid. Je zet niet 11 man bij elkaar en ‘het doet het’. Daaraan moet gewerkt worden: iemand moet mensen een spiegel voorhouden over hun eigen rol, confronteren, regels aangeven, maar ook verbinding creëren en zorgen dat individuele talenten tot hun recht komen.
Voor het verbeteren van teamprestaties heb je een coach nodig. En alleen als iemand ondertussen ergens last van heeft, een blessure, een psychische blokkade, dan gaat hij naar een therapeut.
Een romantische illusie
Een stel is ook een team en ook voor hen geldt dat ze lang niet altijd in één flow met elkaar bewegen. Toch kunnen stellen er erg van schrikken als ze er samen niet meer uitkomen. Waarschijnlijk komt dat door een romantisch vooroordeel. Volgens dat vooroordeel zou een liefdesrelatie als vanzelf altijd goed moeten zijn. Je houdt van elkaar, en dùs moet je het altijd fijn hebben samen, wil je alles samen doen, heb je seksueel altijd zin in elkaar en heb je alles voor elkaar over.
Nu, als dit beeld van de liefde al klopt, dan is het vooral in de beginfase van een relatie. Dan creëert verliefdheid een biochemisch bombardement, waardoor werkelijk alles aan de ander fijn en geweldig is. Maar voor veruit de meeste stellen komt na een aantal maanden of jaren de fase waarin ze zichzelf opnieuw uit moeten vinden. Het moderne leven is een complexe opgave: zorg voor kinderen, werk, huishouden, gezondheid, sport, sociaal verkeer. Veel stellen zijn moe, soms de uitputting nabij, maar ondertussen wordt van hen verwacht dat ze elkaar ook nog continu leuk en aantrekkelijk blijven vinden.
En als de irritaties dan oplopen, of ze krijgen belangstelling voor anderen, dan…? Gaan ze in de wachtkamer van de huisarts zitten voor een verwijzing! Alsof ze een of ander virus hebben opgelopen. Heel raar eigenlijk als je erbij stilstaat.
Relatietherapie of relatiecoaching
Een stel zijn in deze tijd eist eigenlijk dat je constant op een heel hoog niveau presteert. En daarbij is het heel normaal dat soms iemand met je meekijkt, je een spiegel voorhoudt, of ook aanmoedigt als je in zwaar weer zit. Ik zou zeggen: je zoekt dus een relatiecoach. Maar ik kan ook niet tegen de stroom oproeien. Hulp bij een relatie heet in Nederland in het algemeen ‘relatietherapie’. Wat is dan het verschil tussen relatietherapie en relatiecoaching?
Dat ligt m.i. vooral in de herkomst van de hulpverlener. Ik ben coach. Mijn uitgangspunt is het doel waarmee iemand binnenkomt, in personal coaching zowel als relatiecoaching. Iemand heeft een doel, ik help hem of haar om dat doel te bereiken. Dat is de kern van coaching. Voor stellen zal dat doel vaak zijn om samen gelukkiger te worden. Maar soms willen ze ook over een bepaald onderwerp op één lijn komen, zoals over de opvoeding van de kinderen. Of ze moeten iets moeilijks verwerken, zoals vreemdgaan.
Ik denk dat een therapeut eerder dan van het doel, uit zal gaan van het probleem van een stel: wat er mis is in hun verbinding bijvoorbeeld. Hij zal vaak een achtergrond hebben in de psychotherapie: Gestalt-therapie, systeemtherapie, Emotionally Focused Therapy (EFT). Maar in de praktijk zal het met dit verschil tussen relatietherapie en relatiecoaching vaak wel meevallen, en hoef je daar niet zoveel van te merken. Meestal vinden mensen de klik met een therapeut of coach het belangrijkste, dat ze zich veilig voelen en het gevoel hebben allebei gezien te worden.
In relatietherapie: de voorhoede van de samenleving
Zelf vind ik het belangrijk dat je in ieder geval dat beeld van een stel dat in relatietherapie ‘moet’ omdat het ‘iets zou mankeren’ loslaat. Het klopt eenvoudig weg niet! Integendeel, ik zie stellen die hun problemen aanpakken als de voorhoede van de samenleving. Ze bespreken dingen die anderen liever doodzwijgen, en worden daar sterker door. En ze maken keuzes: in plaats van geleefd te worden door vanzelfsprekende verwachtingen, komen ze zelf tot een ontwerp van hun leven, zoals het hun past.
Ik ben er trots op dat ik daaraan mee mag werken.
Klik hier voor meer informatie over mijn relatiecoaching. Een beroemde methode op het gebied van relatietherapie is de EFT: Emotionally Focused Therapy. Deze therapievorm is vooral ontwikkeld door Sue Johnson. Haar zelfhulpboek Houd me vast kan een hulp zijn om een negatieve gespreksdynamiek te doorbreken. Klik hier voor mijn review van dit boek. Of lees verder op deze site, bijvoorbeeld mijn blog ‘Is het gevoel weg? Niet in paniek raken’. Of lees algemene informatie in mijn blog Relatietherapie, wat, wanneer en hoe het werkt!
