Gezelligheid heeft er nou eenmaal een
hekel aan om ergens te moeten
verschijnen. Zodra ze dwang ervaart,
stuurt ze graag trammelant in haar plaats.
Kerstmis is het feest van de familie. De inkopen, nostalgie, films van vroeger, lampjes in huizen en tuinen en carols in winterse straten: ze bouwen allemaal op naar de climax die bestaat in een gezellig samenzijn in huiselijke kring. In wisselende samenstelling komt iedereen bij elkaar voor de feestdagen. Bij opa en oma, vader en moeder, of bij broer of zus, iedereen met zijn geliefde, al dan niet met kinderen. Terwijl het buiten guur en nat is, schijnt in de huizen een warm licht van liefde, zoals we zouden willen dat het altijd tussen ons was: ‘it’s the most wonderful time of the year’.
Helaas gaat het ook wel eens mis, en wordt het kerstfeest begeleid door stress, tranen, snauwen en gevoelens van eenzaamheid. Tegen de achtergrond van de verwachting dat het gezellig is, en in een wereld waarin alle anderen het wél zo verschrikkelijk gezellig hebben, hoeft maar iets te wringen, of het is al moeilijker dan op andere dagen. Een kleine irritatie of verwijdering boingt als een schelle klok door de stille winternacht. Zijn er in een familie of tussen een stel allang dingen niet goed uitgesproken, dan kan het zelfs onverwacht escaleren. Kort samengevat: hoe hoger opgeschroefd de verwachting, hoe groter stuurmanskunst er nodig is om alles écht fijn te laten verlopen. Om u te helpen geef ik u tien tips voor de feestdagen:
1. Pomp je niet op
Overspannen verwachtingen zijn er niet ineens: daar wordt zorgvuldig aan gebouwd, door telefoontjes, gedub over de goede kleren, de fijnste maaltijd, de leukste gasten. Als u weet dat u iemand bent die in de stress raakt van dingen die niet goed gaan, oefen u dan in nuchterheid. Denk eraan dat een kerstdag een dag is als iedere andere, maar dan veel ingewikkelder.
2. Eenvoud
Denkt u wel eens: al dat eten en drinken, overdrijven we niet? Dan is de kans groot dat u inderdaad overdrijft. En nee, dat helpt niet om het gezellig te krijgen. Op de één of andere manier zeggen alle films, rituelen en religieuze verhalen rond kerst hetzelfde: eenvoud maakt gelukkiger. Waarom dit jaar niet maken tot het jaar waarin u dat eens gaat doorvoeren?
3. De voorpret is het belangrijkste
De magie van de feestdagen bestaat voor een groot deel uit voorpret. Al wekenlang lopen mensen langs etalages met kerstballen en kunstsneeuw, schallen de carols door het centrum, en wordt de werkwereld langzaam maar zeker stilgelegd door recepties, borrels en etentjes. En als het dan eindelijk zover is, en het is Kerstmis, dan overvalt u misschien een gevoel van leegte. U kijkt naar buiten, niet in ‘a winter wonderland’ maar in een duistere Hollandse decemberlucht. De kinderen hebben de TV al aangezet. U denkt: ‘is dit het nou?’ Het antwoord is: ‘ja’.
4. Experimenteer niet teveel
Maar voor wie zich daarin wentelen kan, is ‘gewoon’ juist het fijnste. Kunt u bij voorbaat uittekenen hoe het dit jaar weer zal gaan? Net als ieder jaar kijken de kinderen ‘Home Alone’, doet moeder haar rollade in de pan, en komt Hubert aan met zijn MonChou-taart. Moet je er niet af en toe iets anders van maken? Jazeker, voor 10 procent zou ik zeggen: verander af en toe net genoeg om te zorgen dat iedereen niet van verveling onder tafel zakt. Maar meer niet. Want een kerst zonder de geur van vroeger is geen kerst.
5. Zennnn…
En als we dan weer allemaal samen zijn, dan is het grootste gevaar: ergernissen. Binnen families kennen we elkaar te goed om niet van alles aan elkaar op te merken. Maar we zijn te los verbonden om voor elkaar iets te veranderen. Dus is het enige devies loslaten! Vindt u vers doodgeschoten wild totaal not done? Weet niemand waarom Hendrik het eten altijd te laat uit de oven haalt? Komt je schoondochter met een decolleté tot haar navel aan tafel? Komt C. ooit nog met haar luie reet uit die stoel? Wordt u onpasselijk van de ‘All you need is love kerstspecial’? Juist, diep doorademen en loslaten…
6. Confronterend
En daar bent u dan ineens met uw gezin, familie of beste vrienden. Hoe lang geleden hebt u elkaar het laatst zo aangekeken? Als werk en alledaagse drukte u lang afgeleid hebben van dingen die onderhuids niet goed zitten, kunnen vakanties en feestdagen tot confronterende ervaringen leiden: dingen die dieper gaan dan alledaagse ergernissen. U ervaart bijvoorbeeld een sluipende verwijdering van uw familie, of voelt zich eenzaam in uw eigen gezin. Raak niet in paniek. Zeg niet: ‘als we het met kerst al niet eens meer leuk kunnen hebben…’ Zeg liever: ‘het zal wel, zoals we bezig zijn’. En praat er eens met elkaar over door als de anderen weg zijn.
7. Alleen
Als u alleen bent met de feestdagen, voelt u dat in het kwadraat: u ervaart hoe ongezellig de wereld is, als iedereen zich in zijn eigen familiecocon terugtrekt. Alle goedbedoelde inloop-kerstfeesten kunnen dat niet echt veranderen. Misschien kunt u prima alleen leven, hebt u er normaal geen probleem mee. Maar wie kan zich overeind houden tegen al die kerstnostalgie in? Inderdaad. Zie het als een griep, het gaat over. Verwen uzelf en houd vol. Zoveel andere momenten in het jaar zijn wel uw momenten!
8. Let’s party!
Maar misschien behoort u tot de happy few, niet alleen, maar ook niet omgeven door saaiheid of familiestress: met een agenda vol feest, bal, entertainment. Gezellige vrienden, goed eten en drinken, geestige gesprekken. Och, dan gaan de meeste van de gevaren hierboven aan u voorbij. Voor u heb ik geen tips. Of toch: Vergeet niet om u af en toe een moment terug te trekken in de stilte van de tuin of een verlaten kamer. Om te ervaren hoe het ondertussen met u is.
9. Inkeer
Want alle feestdagen samen, Sinterklaas, Kerstmis en Oud en Nieuw, zijn overblijfselen van feesten rond de winterzonnewende. Dat is oorspronkelijk een tijd van inkeer, zoals ook in de natuur de levensstroom zich in de winter teruggetrokken heeft, de aarde kaal en hard is, en de vogels zwijgen. Vanuit die stilte wordt dan een nieuw begin geboren, pril en kwetsbaar, dat pas in de latere lentemaanden zal uitbarsten in levenskracht. Wie er niet toe komt om dat moment van inkeer in de grijze wintermaanden te ervaren, heeft zijn winter eigenlijk verspild.
10. En dan komt de tijd
Hebt u de feestdagen weer goed doorstaan en gebruikt, dan mag u trots zijn. Als er dingen zijn die u moest passeren om de zaak in het rechte spoor te houden en die er verder niet toe doen, zet ze dan weg met servies en tafellakens, en glimlach: want volgend jaar komen ze weer tevoorschijn. Kwamen er dingen naar boven die ertoe doen, tussen u en uw geliefde, met uw ouders, kinderen, of iets innerlijks dat aandacht nodig heeft: dan komt nu de tijd om eraan te gaan werken. Hebt u hulp daarbij nodig? Bekijk mijn aanbod voor Personal Coaching of Relatiecoaching. Of lees door in mijn blogs, bijvoorbeeld de blog over ‘vermijdende mannen’, of de blog over ‘uit elkaar groeien’. En aarzel niet mij te bellen: 06 21550162
En verder wens ik u
stress-vrije feestdagen en
veel geluk voor het nieuwe jaar!
