Kan gevoel ineens weg zijn?
Vaak breekt de totale paniek uit, als iemand zegt dat ‘het gevoel weg is’. Het lijkt wel een doodvonnis voor een liefdesrelatie. Want in een relatie gaat het om een emotionele connectie, of niet soms? Dus om een liefdesgevoel. En een gevoel kan je niet dwingen, opleggen of creëren op commando. Maar paniek helpt in ieder geval ook niet. Een liefdesgevoel verdwijnt niet ineens, zoals woede of seksuele opwinding plotseling over kunnen gaan. Het is ook niet hetzelfde als verliefdheid. Verliefdheid gaat op zeker moment vanzelf over. En dat geldt zeker niet voor een liefdesgevoel.
Een verliefd gevoel?
Laten we er dus eerst voor zorgen dat we een liefdesgevoel niet verwarren met een verliefd gevoel. Verliefdheid is namelijk niet zomaar een gevoel, het is een bombardement. Twee hormoonfabrieken draaien op volle toeren om dit plaats te laten vinden. Je hebt het gevoel dat aan de ander alles klopt. Het kritisch bewustzijn is tijdelijk ontregeld. Je ervaart ieder contact, iedere blik of aanraking heel intens. En je voelt je op alle fronten aangetrokken tot elkaar. Dat wil zeggen: je bent benieuwd naar elkaars gedachten, lijkt emotioneel in elkaar over te vloeien, verlangt seksueel naar elkaar en je hebt het gevoel dat je elkaar ook daar perfect in aanvult.
Laat ik meteen zeggen dat dit passionele begin weinig voorspelt over de toekomst van de relatie. Precies omdat verliefdheid ontregelend is, beneemt zij het zicht op de vraag of je wel echt zo goed bij elkaar past, in bijvoorbeeld dag-nacht-ritme, gemeenschappelijke waarden, praktische afstemming, behoefte aan samen zijn en behoefte aan individuele vrijheid. Als de storm van de verliefdheid weer is gaan liggen, blijkt pas of er een liefdesgevoel ontstaan is dat continuïteit heeft, en of je samen als nieuwe eenheid doorgaat.
Het hart, de emotionele onderstroom
Een liefdesgevoel is echt iets anders. Vergelijk het eerder met de liefde van een ouder voor een kind. Ook dat is een emotionele connectie. Maar toch is die emotie lang niet zo veranderlijk als andere emoties: boosheid, blijheid of irritatie. Ook al ben je boos, dan is dat liefdesgevoel er tegelijk nog steeds. Het is een emotionele onderstroom: dus niet de veranderlijke kant maar de continuïteit in ons gevoelsleven. Van oudsher noemen we die onderstroom ‘het hart’. Het hart beweegt ook, maar op andere gronden dan een verliefdheid of een boosheid. Het wijst ons de weg in de liefde, en in wat en wie je liefhebt, ben je betrouwbaar.
Nu beweegt de erotische liefde van partners voor elkaar weer anders dan de ouder-kind-liefde. Als geliefden bewegen we naar elkaar toe en kunnen elkaar ook weer verlaten. Maar het woord ‘liefdesgevoel’ staat ook hier juist voor datgene wat in die relatie, onder alle alledaagse irritaties en kleine verstoringen, het meest blijvende is. Als het er ooit echt was, dan is het onzin om te denken dat het ineens weg is, alsof de wind het met een vlaag meegenomen heeft. En toch kunnen mensen het op zeker moment helemaal kwijt zijn, dat is net zo waar. Daarom is het dus altijd goed om samen uit te zoeken wat er precies aan de hand is als ‘het gevoel weg is’.
Kunnen gevoelens zomaar verdwijnen?
Het kan gebeuren dat iemand denkt dat het gevoel weg is omdat het overspoeld is door boosheid, bijvoorbeeld als de ander vreemd is gegaan. Of omdat de liefde stelselmatig beproefd wordt door het wangedrag van een partner. Als iemand continu niet de aandacht krijgt die ze in een liefdesrelatie mag verwachten, is het niet gek als op zeker moment het gevoel weg is. Of als er continu over haar grenzen heen wordt gaan, bijvoorbeeld met alcoholgebruik. Het kan ook zijn dat iemand in haar persoonlijke leven uit balans raakt. Sommige mensen voelen tijdelijk niets meer voor hun partner in een midlifecrisis, een burn-out of als reactie op een verliefdheid op iemand anders. En soms eist de alledaagse sleur domweg zijn tol, als beide partners zombies aan het worden zijn, vervreemd van hun gevoel in alles, en dus ook voor elkaar.
Kan gevoel voor iemand terugkomen
Menig stel dat door een crisis heen gaat, hervond het liefdesgevoel dat een tijdlang helemaal verdwenen leek. Als je elkaar in een crisis niet loslaat, maar zorg draagt voor elkaar en blijft praten, kun je elkaar vaak op een onverwachte manier hervinden. ‘Het gevoel’ komt dan niet alleen terug, maar lijkt bovendien getransformeerd. Het openbaart zich in een nieuwe en verdiepte gestalte.
Maar er is geen zekerheid en geen bewijs. ‘Het hart heeft zijn redenen waar het verstand niets van weet’ schreef Pascal. Erbij blijven en stap voor stap je weg bewandelen, trouw aan jezelf en trouw aan de integriteit van je relatie. Dat is alles.
Ik help u graag verder
Wilt u een podcast luisteren over twijfel in een relatie? Volg deze link naar Hechtingsstijlen: een inkijk in de wereld van bindingsangst, verlatingsangst, van de mijders en de klampers. Of ga recht naar onze podcast ‘Op Eigen Koers’ voor de aflevering: ‘Wanneer weet je dat het tijd is om te gaan?’
Wilt u meer informatie over relatiecoaching?
Meer lezen over over ‘het gevoel’ in een relatie?
Meer lezen op deze site?
